Izerskie Centrum Pulmonologii i Chemioterapii NZOZ w Szklarskiej Porębie "...tutaj świeci inne słońce, które daje zdrowie ciału, przez co czyni człowieka nowym i mocniejszym ..." Laureat Nagrody Nobla Gerhard Hauptman

100 Lat Szpitala 1904-2004

zakres świadczonych usług rehabilitacja logope... rozpoznania opis zab...

Rehabilitacja logopedyczna

Rehabilitacja dotyczy następujących grup pacjentów:

• pacjenci po laryngektomii
• pacjenci po zabiegach operacyjnych dotyczących języka, podniebienia miękkiego, żuchwy, policzków, warg oraz gardła i krtani
• pacjenci z afazją

Ad1. Rehabilitacja logopedyczna pacjentów po laryngektomii ma na celu nauczenie pacjenta mowy głosem przełykowym, wyćwiczenie umiejętności odbioru wrażeń węchowych, edukację dotyczącą właściwego trybu życia i zasad higieny osób z otworem tracheostomijnym.Ważnym elementem prowadzonej rehabilitacji jest indywidualna i zbiorowa psychoterapia.Końcowym efektem całości działań rehabilitacyjnych ma być jak najpełniejsze przystosowanie się pacjenta obciążonego brakiem krtani i funkcji z nią związanych do sprawnego funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie. Zakłada się trzy pobyty w ciągu roku po 14 dni każdy.Drugi pobyt winien nastąpić po 3 miesiącach a trzeci po 9 miesiącach licząc od czasu pierwszego bloku zajęć rehabilitacyjnych.

POBYT I

1 etap:
1. Zapoznanie pacjenta z warunkami fizjopatologicznymi u osób po laryngektomii.
2. Edukacja dotycząca nowych warunków życia po laryngektomii w aspekcie:
   • funkcji oddychania
   • funkcji powonienia i smaku
   • funkcji połykania
   • parcia
   • życia rodzinnego i towarzyskiego
   • pracy zawodowej
   • sportu i rekreacji
3. Przedstawienie szczegółowych zasad dotyczących higieny i zapobiegania problemom zdrowotnym osób po laryngektomii oraz osób z ich najbliższego otoczenia.Zwrócenie szczególnej uwagi na właściwą higienę samego otworu tracheostomijnego.Instruktaż w zakresie prawidłowego sposobu prowadzenia inhalacji.

2 etap - zajęcia indywidualne
1. Zebranie szczegółowego wywiadu, zwłaszcza ukierunkowanego na:
   • przeszłość chorobową pacjenta , ewentualne choroby towarzyszące i przebyte poza schorzeniami krtani , rodzaj prowadzonej terapii p/nowotworowej (m.innymi radioterapia)
   • ewentualne wcześniej prowadzone formy rehabilitacji
   • ewentualna obecność p/wskazań medycznych do odbywania określonych rodzajów ćwiczeń
   • wywiad zawodowy
   • nałogi obecne lub przeszłe
   • wywiad dotyczący warunków środowiskowych
   • wywiad dotyczący warunków domowych ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wsparcia psychicznego w prowadzeniu systematycznych ćwiczeń
   • w miejscu zamieszkania
   • główne problemy pacjenta związane z dotychczasowym niedostatecznym zaadaptowaniem się w środowisku-w tym w środowisku domowym
2. Ocena rodzaju głosu opanowanego dotychczas przez pacjenta:
   • brak głosu
   • pseudoszept
   • głos zastępczy wykształcony poprzez chirurgiczne wytworzenie przetok głosowych i zastosowanie odpowiednich protez
   • głos gardłowy
   • głos przełykowy (ocena stopnia opanowania umiejętności posługiwania się głosem przełykowym)
3. Poinformowanie o konieczności regularnego uczestnictwa w codziennych wspierających zajęciach rehabilitacyjnych (kinezyterapia, zajęcia grupowe z logopedą)
4. Ustalenie planu indywidualnej rehabilitacji logopedycznej

3 etap:
1. Nauka i doskonalenie oddychania torem przeponowo-żebrowym prowadzona na zajęciach indywidualnych i grupowych-prowadzona codziennie przez wszystkie dni pobytu.

4 etap:
1. Wytworzenie dźwięcznego odbicia (ructusu) różnymi metodami dobieranymi dla każdego pacjenta.
2. Ćwiczenia głośnej artykulacji poszczególnych sylab z użyciem zestawów dobranych fonetycznie według zasady stopniowania trudności- zestaw I i II.(Zestawy ćwiczeń autorskie, opracowane dla potrzeb rehabilitacji prowadzonej w Szpitalu Chorób Płuc i Nowotworów w Szklarskiej Porębie, ocenione wysoko na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego).

5 etap:
1. Analiza przebiegu i wyników rehabilitacji po zakończeniu I pobytu
2. Wydanie zleceń dotyczących dalszej indywidualnej pracy w domu.

POBYT II

1 etap:
1. Przypomnienie zasad dotyczących właściwego trybu życia i przestrzegania higieny osób po laryngektomii.

2 etap:
1. Ocena rodzaju i jakości głosu osoby po larygektomii
2. Analiza efektów ćwiczeń indywidualnych wykonywanych przez pacjenta w miejscu zamieszkania (po pierwszym pobycie rehabilitacyjnym)

3 etap:
1. Przypomnienie i utrwalenie wcześniej nabytych umiejętności w zakresie posługiwania się głosem przełykowym

4 etap:
1. Ustalenie planu zbiorowej i indywidualnej rehabilitacji logopedycznej

5 etap:
1. Doskonalenie techniki oddychania torem przeponowo-żebrowym
2. Ćwiczenia głośnej artykulacji sylab i wyrazów dwusylabowych ze szczególnym uwzględnieniem opozycji fonetycznej głosek dźwięcznych do bezdźwięcznych. Zestaw III, IV,V
3. Ćwiczenia doskonalące przepływ powietrza drogą nosową w celu ułatwienia percepcji wrażeń węchowych.

6 etap:
1. Analiza wyników rehabilitacji po drugim pobycie.
2. Ustalenie planu ćwiczeń dla każdego pacjenta -do dalszej rehabilitacji w warunkach domowych.

POBYT III

1 etap -jak w pobycie II

2 etap-jak w pobycie II

3 etap:
1. Ustalenie planu zbiorowej i indywidualnej rehabilitacji logopedycznej

4 etap:
1. Doskonalenie techniki oddychania torem przeponowo-żebrowym
2. Ćwiczenia głośnej artykulacji wyrazów 3 i więcej sylabowych i zdań.
3. Ćwiczenia płynności wymowy
4. Ćwiczenia właściwej intonacji
5. Ćwiczenia właściwego akcentu wyrazowego i w zdaniu.

5 etap:
1. Analiza wyników rehabilitacji po trzecim pobycie.
2. Ocena stopnia opanowania mowy głosem przełykowym

Należy podkreślić znaczenie prowadzenia rehabilitacji pacjentów po laryngektomii w warunkach szpitalnych przy ścisłej współpracy z personelem medycznym. Z uwagi na częstość współistnienia przewlekłych lub nawracających stanów zapalnych dróg oddechowych wynikających z niefizjologicznego przepływu powietrza istotna jest możliwość prowadzenia równolegle z właściwą rehabilitacją inhalacji z użyciem środków p/zapalnych lub mukolitycznych , oceny ogólnego stanu zdrowia, przeprowadzenia w miarę potrzeby badań dodatkowych (między innymi obrazowych, mikrobiologicznych). Dodatkowo w ramach każdego pobytu dokonywana będzie specjalistyczna ocena skuteczności dotychczasowego leczenia p/nowotworowego. W czasie wszystkich pobytów pacjenci uczestniczą w codziennych zajęciach grupowych z zakresu kinezyterapii w celu utrwalenia oddychania torem przeponowo-żebrowym.

Ad 2. Rehabilitacja logopedyczna pacjentów po operacjach ( głównie z przyczyn onkologicznych ) w obrębie jamy ustnej , gardła i krtani ma na celu usprawnienie czynności żucia, formowania kęsa, połykania, artykulacji i właściwej emisji głosu.
Zakłada się dwa pobyty 14 dniowe w ciągu roku, w odstępie 6 miesięcy.

POBYT IV

1 etap:
1. Zebranie szczegółowego wywiadu ukierunkowanego na przebyte choroby, ewentualne urazy i dokonane zabiegi operacyjne, choroby współistniejące, wcześniejsze leczenie onkologiczne ( między innymi radioterapia), ewentualną dotychczas prowadzoną rehabilitację, obecność lub brak przeciwwskazań lekarskich do określonych rodzajów ćwiczeń, charakter dominujących dolegliwości i uciążliwości związanych z dysfunkcją zmienionych patologicznie narządów.
2. Badanie logopedyczne z użyciem instrumentarium logopedycznego.Oglądanie ,ocena sprawności poszczególnych narządów artykulacyjnych i fonacyjnych.
3. Uświadomienie konieczności regularnych ćwiczeń , zajęć rehabilitacyjnych i wspierających ( kinezyterapia, zajęcia grupowe)
4. Opracowanie planu indywidualnej rehabilitacji logopedycznej.

2 etap:
Codzienne zajęcia indywidualne i grupowe:

1. Zajęcia indywidualne:
   • usprawnienie funkcji ruchowych języka
   • usprawnienie funkcji warg i policzków
   • ćwiczenia poprawiające funkcję ruchową podniebienia miękkiego
   • ćwiczenia właściwej , oszczędnej emisji głosu
   • psychoterapia
2. Zajęcia grupowe:
   • doskonalenie umiejętności oddychania torem przeponowo-żebrowym
   • ćwiczenia zbiorowe mające na celu dalsze usprawnienie narządów artykulacyjnych

3 etap:
1. Analiza wyników rehabilitacji
2. Wydanie zaleceń dotyczących dalszych ćwiczeń po powrocie do domu

Każdorazowo pobyt pacjenta powiązany będzie z oceną skuteczności wcześniejszej terapii onkologicznej na podstawie zaleceń Centrum Onkologii w Warszawie. Rehabilitacja prowadzona będzie przy ścisłej współpracy z personelem medycznym w warunkach szpitalnych z uwzględnieniem między innymi zaleceń dietetycznych dotyczących formy podawanych posiłków , wskazań do badań i zajęć dodatkowych ( badania laboratoryjne, obrazowe,inhalacje)

POBYT II

Pobyt II obejmować będzie dalsze usprawnianie narządów artykulacyjnych przy pomocy ćwiczeń jak w etapie 2 pierwszego pobytu i zakończy się oceną ostatecznych efektów rehabilitacji i wydaniem zaleceń do dalszego postępowania w warunkach domowych.

Ad 3. Rehabilitacja logopedyczna pacjentów z afazją ma na celu doprowadzenie do stanu możliwie jak najlepszej komunikacji z otoczeniem.
Zakłada się 4 pobyty 14 dniowe w ciągu roku, w odstępach nie dłuższych niż dwa miesiące.
Każdy z pobytów obejmować będzie następujące etapy:

1 etap rehabilitacji:
1. Zebranie wywiadu ze szczególnym uwzględnieniem wywiadu od rodziny pacjenta. W ramach wywiadu uzyskanie informacji dotyczących:
   • przeszłości chorobowej-schorzenia będącego przyczyną afazji oraz chorób współistniejących i przebytych
   • wywiadu zawodowego, informacji dotyczących wcześniej prowadzonego trybu życia , zainteresowań , wcześniejszych umiejętności w celu ustalenia najbardziej optymalnego słownictwa do ćwiczeń
2. Szczegółowe badanie obejmujące ocenę:
   • gnozji somestetycznej (identyfikacja bodźców czuciowych)
   • syntezy sekwencyjnej (organizacja ruchów artykulacyjnych w czasie)
   • mowy wewnętrznej (formułowanie planu wypowiedzi)
   • słuchu fonematycznego (zdolność rozróżniania dźwięków mowy)
   • pamięci słuchowo-werbalnej (zdolność przechowywania słuchowych śladów wyrazów)
   • syntezy symultatywnej (synteza równoczesna odbieranego tekstu)
   • umiejętność czytania, pisania i liczenia
   • sprawności manualnej
3. Ustalenie typu afazji, stopnia jej nasilenia oraz opracowanie kompleksowego planu rehabilitacji logopedycznej połączonej z rehabilitacją ruchową

2 etap:
1. Prowadzenie codziennych , indywidualnych zajęć rehabilitacyjnych w oparciu o plan rehabilitacji dostosowany do rodzaju i nasilenia afazji

3 etap:
1. Ocena efektów rehabilitacji
2. Opracowanie planu ćwiczeń, wydanie zaleceń dla pacjenta i jego rodziny dotyczących kontynuowania rehabilitacji w warunkach domowych

Rehabilitacja odbywać się będzie w ścisłej współpracy z personelem medycznym (lekarze, pielęgniarki, mgr rehabilitacji, masażysta).

	sekretariat@izer-med.com.pl	(0-75) 75 47 111		sekretariat@izer-med.com.pl